Google DeepMind bắt tay công ty năng lượng nhiệt hạch, tìm chìa khóa cho nguồn điện vô tận

Google DeepMind hợp tác với công ty năng lượng nhiệt hạch Commonwealth Fusion Systems nhằm tạo ra năng lượng sạch vô hạn.

Công ty khởi nghiệp năng lượng Commonwealth Fusion Systems (CFS) cho biết vào hôm thứ năm (theo giờ địa phương) rằng họ đang hợp tác với Google DeepMind để tối ưu hóa hoạt động của lò phản ứng nhiệt hạch Sparc, dự án được kỳ vọng sẽ tạo ra nguồn năng lượng sạch, dồi dào và không phát thải.

Theo kế hoạch, hai bên sẽ mô phỏng quá trình cháy của dòng plasma bên trong lò phản ứng bằng phần mềm chuyên dụng của DeepMind có tên Torax.

Sau đó, Torax sẽ được kết hợp với các mô hình AI tiên tiến nhằm giúp CFS xác định con đường hiệu quả nhất để đạt được phản ứng nhiệt hạch bền vững.

AI là mảnh ghép còn thiếu của giấc mơ năng lượng sạch

Năng lượng nhiệt hạch từ lâu được xem là mục tiêu tối thượng mà ngành năng lượng đang nỗ lực chinh phục, hứa hẹn mang lại nguồn điện gần như vô hạn từ nước biển mà không gây phát thải carbon.

Tuy nhiên, bài toán lớn nhất nằm ở việc duy trì plasma, dòng vật chất siêu nóng bên trong lò phản ứng đủ ổn định và đủ lâu để phản ứng diễn ra.

Khác với phản ứng phân hạch trong các nhà máy điện hạt nhân, phản ứng nhiệt hạch không tự duy trì nếu không có điều kiện đặc biệt như trong lõi Mặt Trời.

Trong các lò phản ứng của CFS, những nam châm siêu dẫn được dùng để kiểm soát plasma, nhưng độ chính xác cần thiết quá cao khiến con người khó có thể tự điều khiển trong thời gian thực.

Đây chính là lúc AI phát huy vai trò. Các mô hình học tăng cường (reinforcement learning) của DeepMind có thể xử lý lượng dữ liệu khổng lồ và điều chỉnh hàng trăm biến số cùng lúc, giúp hệ thống duy trì plasma ổn định hơn.

Theo Google, Torax có thể được tích hợp với các thuật toán tìm kiếm tiến hóa để phát hiện con đường tạo ra năng lượng ròng hiệu quả và mạnh mẽ nhất.

Không chỉ là nghiên cứu khoa học

CFS hiện đang xây dựng lò phản ứng trình diễn Sparc ở ngoại ô Boston, đã hoàn thiện khoảng 2/3 tiến độ.

Khi hoàn thành vào cuối năm 2026, CFS kỳ vọng đây sẽ là thiết bị nhiệt hạch đầu tiên tạo ra nhiều năng lượng hơn lượng tiêu thụ, đánh dấu bước ngoặt lịch sử trong ngành năng lượng.

Thỏa thuận này cũng nằm trong chiến lược dài hạn của Google nhằm tìm kiếm nguồn điện sạch cho trung tâm dữ liệu, vốn đang tiêu thụ năng lượng khổng lồ để vận hành các mô hình AI.

Tháng 8 vừa qua, Google và Nvidia đã tham gia vòng gọi vốn 863 triệu USD của CFS, đồng thời cam kết mua 200 megawatt điện từ nhà máy thương mại đầu tiên của CFS, Arc, dự kiến xây dựng tại Virginia.

Google từng hợp tác với TAE Technologies, một startup nhiệt hạch khác, để sử dụng AI nghiên cứu hoạt động của plasma.

Việc tiếp tục đầu tư vào CFS cho thấy gã khổng lồ công nghệ đang đặt cược lớn vào tương lai nơi AI không chỉ học hỏi con người, mà còn giúp tạo ra nguồn năng lượng nuôi sống chính mình.